‘Karma is a bitch only if you are!’ De perfecte bumpersticker. En nog waar ook: je oogst wat je zaait. Wij – handlangers van het ronde – proberen geen bitches te zijn maar weten ook dat het vrijwel elke dag mislukt. Dat weten en het diepe berouw daarover maakt de hartjes zacht en soepel. Boeddha zij dank krijg je zomaar elke dag, elk moment een nieuwe kans je van je bitchiness te bevrijden. Als de intentie maar straalt!
Karma komt uit het Sanskriet en betekent ‘actie’. Het woord wordt te pas en vooral ook te onpas gebruikt. ‘Karma’, verzuchten we als we het even niet meer overzien. En dit is ook een handige: ‘ik kan er niets aan doen dat ik zo handel, het is mijn karma!’. Karma als witwassertje. In feite is het begrip karma niet zo ingewikkeld, het gaat simpelweg over oorzaak en gevolg. Alles wat je doet, zegt en denkt heeft effect. En zodra er sprake is van een bepaalde intentie, is er sprake van karma.
In bepaalde boeddhistische stromingen is karma nauw verbonden met reïncarnatie. Je bouwt karma op tijdens je leven en je krijgt het dan voor je kiezen tijdens je volgende leven als je er een zootje van gemaakt hebt. Hier wordt het begrip karma al een stuk lastiger want dit raakt aan geloof, namelijk het geloof in reïncarnatie. Shakyamuni Buddha groeide op in een omgeving met geloof in karma en reïncarnatie maar je kunt je afvragen hoe dat anno 2012 is. Zijn geloof in karma en reïncarnatie noodzakelijk voor de boeddhistische beoefening? Ik bedoel, je best doen een aardig, liefdevol mens te zijn in dit leven is al een hele kluif, laat staan dat je ook nog dharmazegels moet sparen voor je komende leventje. En in alle Zen sesshins, retraites, dharma en studieklassen die ik gevolgd heb, komen karma en reïncarnatie nooit aan de orde. Dus ik heb het gevoel dat binnen de Zen karma op z’n minst niet benadrukt wordt.
Persoonlijk kan ik er niets mee, met karma. Misschien ook omdat het hele karmasysteem me te veel doet denken aan mijn katholieke kinderjaren. Aan schuld en boete. Biechten en schoonwassen. Zwarte vlekken op je zieltje en een engelbewaarder die altijd meekijkt over je schouder. En voor straf het vagevuur of erger in als je het in dit leven niet goed doet. Angstig leven.
Kortom, laten we gewoon maar proberen een beetje lief te zijn voor onszelf en voor elkaar, dan doen we al goed genoeg. En hier, pak aan: we plakken nog een bumpersticker: make love, not war!