“Wat betekent dat dan? De poortloze poort?”, vraagt dochter terwijl ze het boek oppakt dat ik van lief voor mijn verjaardag kreeg.
De Poortloze Poort is een verzameling koans – Zen verhaaltjes / raadsels die de Zenstudent uit zijn/haar gewone denken duwen, richting het onbekende. En wat de titel betekent? Volgens mij dit.
Poortloos betekent dat er helemaal geen poort is, iedereen kan er in. Het gebied van het hier en nu. Van het geen voorkeuren hebben, niet voor licht niet voor donker, niet voor warm niet voor koud, niet voor vol niet voor leeg, niet voor alleen niet voor samen. Er is wat er is.
Je struikelt wat af voordat je er thuis bent. Valkuilen, drempels, deuren die dicht lijken. Als je geluk hebt, tref je een goede leraar die af en toe een zaklantaarn of een sleutel tevoorschijn haalt. Maar die ook niet te beroerd is je met een zetje in een valkuil te duwen om die eens goed van binnen te bekijken. En als je er een tijdje ronddwaalt, besef je dat je wel degelijk een poort door gegaan bent. Je beseft ook dat er geen weg terug is. Vluchten kan niet meer. De aanvankelijke verwarring en het zoeken naar het juiste pad maakt plaats voor het besef dat je altijd op het juiste pad bent want je bént het pad. Iets in je opent zich, ontvouwt, wordt geopenbaard, begint te bloesemen. Iets dat er altijd al was. Je kunt niet anders meer dan stapje voor stapje doorlopen. Verder dat onbekende land in. Langzaam, heel langzaam geef je je over aan het leven zoals het is.
In die ervaring van gewoon alledaags leven, ontdek je onverwachte schatten.