“Niet doehoen!” roep ik tegen het scherm. “Blijf daar!” Amerika correspondent Max Westerman is op zoek naar een huis in Nederland, na tientallen jaren New York en heeft daar een leuke TV serie over gemaakt.
“New York? Fucking Disneyland!” concludeert een New Yorkse kroegbaas in de eerste uitzending.
Sinds het zero tolerance beleid kan iedere toerist zonder kogelvrij vest over straat en is Harlem hip. De prijs is vertrutting en veryupping. In de oude nogo areas barst het nu van de winkels met designer jurkjes. Alleen de heel rijken kunnen nog op Manhattan wonen. Maar New York inruilen voor NL? Toen ik jaren geleden, als dansstudent met beurs, vol verwachting in mijn nieuwe woonplaats NY arriveerde, werd er diezelfde dag iemand op mijn building koud gemaakt en van het dak gesodemieterd. Maar ik kon wel hartje Manhattan wonen. Kom daar nu nog maar ’s om.
We volgen Max naar Amsterdam. Max laat zich rondleiden door Els. Els is de baas van stadsdeel centrum. “Kijk,” zegt Els terwijl ze naar de uithangborden op het Damrak wijst. “Ik wil dat dit allemaal weggaat. Dat moet vervangen worden door keurige letters.” “Kijk,” zegt Els terwijl ze in de Warmoesstraat op een plastic ijsco voor de deur van een snackbar wijst. “Ik wil dat dat allemaal weggaat. De stad moet netjes worden.” “Kijk,” zegt Els wandelend over de Nieuwmarkt. “Dit moet allemaal weg. Pleinen moeten leeg.” “Kijk,” zegt Els, wijzend naar metalen noppen op de stoep. “Precies tot hier mag het terras en niet verder. Maar we hebben wel een tropenplan. Dan kijken we naar de temperatuur in combinatie met de luchtvochtigheid en dan mag het terras uitgebreid worden.”
Ik kijk naar Els. En huiver. Els is een combinatie van Truus de Mier en mevrouw Helderder uit Pluk van de Petteflet. Wat zou er misgegaan zijn in haar jeugd? Gewapend met spuitbus en ragebol gaat ze alle onvoorspelbaarheid van het leven te lijf. Terug naar een Anton Pieckwereld van 17e eeuwse grachtenpandjes en schoongeveegde straatjes. “Kijk, zo wil ik het,” zegt Els en wijst naar een winkel met designerjurkjes op de plaats waar een paar maanden geleden de meiden achter de ramen zaten. “En dit. Enig straatje geworden toch?” De Zeedijk. “Na enen is er geen fuck meer te beleven in wereldstad Amsterdam,” zegt een kroegbaas op de dijk. “Want om een uur moeten de kroegen dicht.” New York en Amsterdam. Disneyland en Efteling.
We volgen Max naar Almere. Almere? Ja, Almere. ‘De meest Amerikaanse stad van Nederland’. Volgens Max. Max stapt in het bootje bij Annemarie en vaart gezellig over het Weerwater. Bezoekt met die andere burgemeester, Frits, het Lumiereparkfestival en lijkt oprecht aangenaam verrast. “Almere lijkt op New York! zegt Max. “Kijk, dit mag allemaal,” en hij wijst op een rek bikini’s voor een winkel in het stadshart. “Er hangt hier een Amerikaans gevoel van optimisme en vrijheid.”
De volgende dag fiets ik naar het stadhart. Ik parkeer mijn fiets onder aan de roltrap. “Mevrouw, honderd meter verderop is een fietsenstalling, daar staat hij droog en veilig. En dan blijft de stad netjes.” zegt een stadswacht tegen me. “Maar ik zet hem hier. Een stad is geen Efteling. En ik geen mevrouw Helderder.” Verbaasd kijkt hij me na als ik de – gelukkig alweer kapotte – roltrap opstap.