‘Mam, we lopen nu langzaam naar de piemel. Zie ik je daar, oke?’ De piemel, dat is ons nationaal monument op de Dam. Het sms’je komt van kindlief terwijl ik mezelf een weg baan richting Dam – struikelend over verzakte tramrails – wanneer wordt er gestopt met de aanleg van de NZ lijn? – en vechtend door een massa doorgedraaide dames met gele tasjes, uitgespuugd door de dolle dwaze Bijenkorf.
Kindlief zit sinds twee maanden op het Montessori Lyceum in Amsterdam. En vindt het tegenwoordig leuk – pardon: tantoe spang – om naar school te gaan. Na drie jaar waarin we haar iedere ochtend de deur uit moesten duwen richting Baken Park, is het nu leuk om naar school te gaan. Na drie jaar stress, demotivatie, balen, chagrijn en het van lieverlee al dat verzet omzetten in contacten met fijne maar ook heel veel niet zo fijne Almeerse pubers, is het leuk om naar school te gaan!
Tienduizend keer leuker zelfs, zegt ze. Ze ontdekt zichzelf. Ze komt thuis met verhalen over de gesprekken tijdens filosofie en overweegt zelfs mee te doen met het toneelstuk dat Toneelgroep Amsterdam samen met haar school gaat doen. Een opzienbarende verandering in een kind dat uitsluitend geinteresseerd was in chillen met de matties ergens op een Almeerse straathoek. Ze ontdekt Amsterdam. Ze sms’t me op de haverklap. Vanaf het Museumplein waar ze bouwstijlen moet gaan bekijken voor CKV. Vanuit de Coffee Company op de hoek van de Cuyp waar ze met haar vriendinnen zit. Van de Cuyp zelf waar ze tijdens de pauze met haar nieuwe vrienden rondhangt.Trots loopt ze naast me en doet alsof ze de stad veel beter kent dan ik. ‘Neehee, we kunnen beter zo lopen…’
Niet dat er op het MLA allemaal lieverdjes zitten en het allemaal koek en ei is. Het zijn sterke benen die de Montessori vrijheid kunnen dragen en zelf verantwoordelijk zijn voor de planning van je werk valt niet mee voor een vijftienjarige. En ik weet zeker dat ze als ze vanavond uitgaat in Amsterdam een wijntje neemt. En een trek van een joint. Waarschijnlijk wel meer. Net als in Almere. Maar er is een belangrijk verschil. Haar verhalen over het Almeerse puberwereldje gaan niet over normaal puber geexperimenteer, maar over ontsporen en regelrecht destructief gedrag. Over veel drank, veel blowen, vandalisme, gangs, onbeschermde seks en dropouts van vijftien.
Er is een cruciaal verschil tussen de aanpak op het MLA en die van het Baken. Op het MLA wordt de vraag gesteld wat de kinderen nodig hebben om goed te kunnen functioneren. Dat is geen PR kreet uit een glossy schoolgids maar dagelijkse praktijk. Voorbeeldje. Isa wilde heel graag aardrijkskunde inruilen voor maatschappijwetenschappen. Dat klinkt simpel, maar dat vraagt om een aanpassing van haar profiel en heel wat gepuzzel met roosters. Het is geregeld. Iets waar Isa stomverbaasd over was en haar het gevoel geeft dat er moeite voor haar gedaan wordt, dat de school er voor haar is in plaats van andersom. Op het Baken werden we moe van het gevoel dat het er vooral om ging de leerfabriek up and running te houden en dat er helemaal niets individueel geregeld kon worden: teveel leerlingen die klaargestoomd moeten worden. Het was overleven.
Lang geleden maakte ik precies dezelfde keuze als Isabel nu gemaakt heeft. Ik stapte over van de leerfabriek waar ik opzat en waar ik me een anoniem nummer voelde, naar het MLA. Waar ik onmiddellijk gezien werd en uitsluitend nog dikke voldoendes haalde. Belangrijker. Ik kreeg zicht op mezelf, ontdekte mijn kracht en talenten en kreeg volop de ruimte die te ontwikkelen.
Isabel staat nog aan het begin van die reis. Ze heeft al ontdekt dat er meer in haar huist dan verzet en tegenzin. Ze heeft al ontdekt dat er ruimte is om haar hele eigen ‘stilo’ te ontwikkelen: innerlijk en uiterlijk. Haar eigenheid begint langzaam zichtbaar te worden in de kleding die ze nu koopt, in hoe ze eruit ziet. Ik sta erbij en kijk ernaar. Met groeiende hoop dat dit het pad is dat haar dat leidt naar wie ze is: een sterke, eigenzinnige vrouw die het verschil maakt.