Laatjes

De geest is een raar iets. Neem demente oma. Die niet mijn oma is maar mijn schoonmoeder. Ze is 83 en nogal vergeetachtig. Nou ja, extreem vergeetachtig. Of het dementie is, weet ik niet en wat maakt het verder uit als je je leven kwijtraakt.

Vorige week was ze een paar dagen hier. We waren in een kledingzaak en zij zag een leuk bloesje. “Maat 36”, zei ze. Haar leven is blijven steken bij maat 36. Natuurlijk paste het niet en ik ging op zoek naar maat 42. Even later stond ze in de winkel achter me. In rok, beha en op blote voeten. En vond ze het bloesje ineens helemaal niet mooi meer. Ik hielp haar haar eigen bloes weer aantrekken. “Deze zit wel lekker! En hij staat leuk. Ik neem deze!” “Dat is uw eigen bloes, oma. Daar hoeven we niet voor te betalen dus dat scheelt…” Ongeveer hetzelfde verhaal speelde zich af bij de schoenenzaak.

Het lijkt of haar geest nog maar een ding tegelijk kan verwerken. Blijft haken bij een onderwerp dat in haar hoofd zit. Dit keer was het onze vakantie. Ze weet, het is zomer dan zijn Frank en Connie weggeweest. En dan begint ze te vragen. “Jullie waren op vakantie toch? Italië he, twee weken.” “Nee oma, we waren in Amerika. Vier weken.” Vijf minuten later volgt hetzelfde gesprek. Woensdag heb ik geturfd: 23 keer. Het erge is. Je wordt er gek van. Het is zo moeilijk nog aardig en geduldig te blijven. Vanaf de 15e keer hou ik het maar bij Italië. En op de een of andere manier voelt ze dat, dat ze niet meer echt mee komt. Aan de andere kant, een laatje uit 1952 trekt ze moeiteloos open.

Ze zal niet heel lang meer zelfstandig kunnen wonen en dat kunnen we niet met haar bespreken. Ze vergeet het. Ze is niet meer in staat goed te kiezen. Maar is ook weer niet zo ver heen dat ze niet meer begrijpt waar ze is. En zo balanceert ze in het schemerdonker door, in evenwicht gehouden door haar oudste herinneringen. Ze is op weg naar het einde en tegelijkertijd op weg naar haar begin.